در دنیای امروز به علت پیشرفت صنایع مختلف تاسیساتی و کاربرد روز افزون انواع کنترل ولو، آشنایی با سایزینگ کنترل ولو دارای اهمیت بسیار بوده و لازم است که مورد توجه قرار گیرد. در کشور ما نیز کنترل ولو ها (شیرآلات کنترلی) از جمله پر کاربرد ترین انواع شیرآلات در صنعت تاسیسات و لوله کشی هستند.
در این مقاله قصد داریم با کنترل ولو ها و به طور خاص با موضوع سایزینگ کنترل ولو آشنا شویم. اما پیش از ورود به بحث اصلی لازم است به چند پرسش پاسخ دهیم.
اولین پرسش این است که تعریف شیر چیست؟
در یک تعریف ساده، شیر وسیله ای است که برای تنظیم و کنترل کردن جریان مایعات یا گاز ها (سیالات) در لوله کشی مورد استفاده قرار می گیرد. به بیان دیگر وظیفه قطع، وصل و یا کنترل جریان در خطوط لوله کشی بر عهده شیر ها هست. شیرآلات صنعتی (Valves) یا به اصطلاح ولو ها در انواع و جنس های مختلف ساخته می شوند و از این بین کنترل ولو ها یکی از شیرآلات مهم در صنعت هستند.
دومین پرسش این است که انواع مختلف شیر چیست؟ در واقع شیر ها چگونه تقسیم بندی می شوند؟
ولو ها (شیر ها) به سه دسته کلی تقسیم می شوند که در هر دسته انواع مختلفی شیر قرار دارند.
شیر ها (ولو ها) از نظر نحوه کارکرد و عملگر آن ها، سه حالت دارند و جریان را به یکی از حالت های خودکار، دستی و یا نیمه خودکار کنترل یا قطع می کنند.
یک روش دیگر برای دسته بندی شیرهای صنعتی با توجه به جنس بدنه آن ها هست که بر این اساس می توان انواع پر کاربرد شیر را در ادامه مشاهده کرد:
در این مطلب، ابتدا به معرفی کنترل ولو می پردازیم و اقدام به تعریف آن کرده و با اجزای مختلف آن آشنا خواهیم شد. سپس درباره سایزینگ کنترل ولو مطالبی را مشاهده خواهید کرد.
کنترل ولو ها همان طور که از اسمشان مشخص است در دسته شیرآلاتی که برای کنترل جریان به کار می روند، قرار می گیرد. در یک تعریف ساده، گروهی از شیرآلات صنعتی که وظیفه کنترل کردن پارامتر های فیزیکی سیال نظیر فشار، دما، جریان و سطح را بر عهده دارند، کنترل ولو (شیرهای کنترل یا control valve) نامیده می شوند.
ویژگی اصلی کنترل ولو ها، این است که این شیرها اتوماتیک بوده و عملگر آن ها در یکی از سه نوع الکتریک، هیدرولیک و یا پنوماتیک تولید می شود. این یعنی کنترل ولو ها در دسته شیر های خودکار قرار دارند.
حال در قسمت بعدی با اجزای مختلف یک کنترل ولو آشنا می شویم و سپس نحوه سایزینگ کنترل ولو را بررسی می کنیم.
اجزای اصلی یک کنترل ولو به شرح زیر است (این بخش ها در تصویر بعدی قابل مشاهده هستند):
در ادامه با موضوع سایزینگ کنترل ولو آشنا می شویم و در این مورد مطالبی را می بینیم.
در این بخش با نحوه سایزینگ کنترل ولو که بسیار دارای اهمیت است، آشنا خواهیم شد. اولین مرحله برای یافتن اندازه یک شیر کنترل (سایزینگ کنترل ولو)، محاسبه ضریب جریان (Cv) است که در سیستم دارای اهمیت بسیاری است. به زبان ساده می توان فرایند سایزینگ کنترل ولو را به شکل زیر تعریف کرد:
فرایند اندازه گیری شیر کنترل (که همان سایزینگ کنترل ولو است) روشی هست که در آن دینامیک فریند سیستم با ویژگی های عملکردی دریچه مطابقت دارد. این تطابق باعث تولید یک شیر کنترل (کنترل ولو) در اندازه و نوع مناسب می شود که به بهترین نحو می تواند به مدیریت جریان در سیستم بپردازد.
در ادامه نحوه محاسبه ضریب جریان (Cv) برای سایزینگ کنترل ولو تشریح شده است:
در این رابطه داریم:
لازم به ذکر است که با بررسی رابطه ضریب جریان می توان نتیجه گرفت که هر چه ضریب جریان بزرگ تر شود، عملا ظرفیت عبوری ولو (Capacity) افزایش می یابد. همچنین ضریب جریان کوچکتر نشان دهنده افت فشار بیشتر در دو سر کنترل ولو خواهد بود. در انتها، به دلیل اینکه ضریب جریان رابطه ی مستقیم با دبی حجمی جریان دارد باید ولو به گونه ای انتخاب شود که بیشترین دبی ممکن در یک خط، ماکزیمم 80 درصد ضریب جریان در نظر گرفته شود. معنی این عبارت در ادامه بهتر تشریح شده است.
بعد از انجام محاسبات مربوط به کنترل ولو و پیدا کردن ضریب جریان در بیشینه مقدار، میزان محاسبه شده را در 1.2 ضرب کرده و حاصل، میزان ضریب جریان جهت انتخاب و طراحی خواهد بود.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر و اطلاع از قیمت انواع محصولات، با کارشناس فروش شرکت تماس حاصل فرمایید.