لوله مانیسمان یا همان لوله بدون درز (Seamless Pipe)، لوله ای است که هیج خط جوش یا درزی ندارد و همین مورد باعث شده تا در هر شرایط جوی مقاوم و سازگار باشد. کاربرد این نوع لوله بیشتر در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و انتقال سیالاتی مانند آب، مواد شیمیایی و … است.
لوله های مانیسمان معمولاً از جنس استنلس استیل یا کربن استیل به روش های گوناگونی در کارخانه ها تولید می شوند و به طور کلی دارای طول های 6 و 12 متری هستند که ضخامت ها و مقاطع مختلفی دارند. حداکثر سایز تولیدی لوله مانیسمان 24 اینچ است ولی گاهی تا 42 اینچ نیز دیده می شود. هر یک از رده های این لوله دارای ویژگی ها و کاربردهای خاصی هستند که در ادامه مقاله به آنها خواهیم پرداخت.
کاربردهای لوله مانیسمان
همان طور که پیش تر گفتیم، لوله مانیسمان انواع مختلفی دارد و در صنعت های مهمی از رده های گوناگون آن، استفاده می شود که این صنایع عبارتند از:
- تاسیسات ساختمانی
- صنایع نفت و گاز
- پتروشیمی
- کشتی سازی
- انتقال سیالات
- صنایع هیدرولیک
انتخاب رده صحیح لوله مانیسمان برای صنایع نفت و گاز نیازمند محاسباتی دقیق است اما در صنعت ساختمان سازی هنگام انتخاب لوله مانیسمان برای تاسیسات ساختمانی مثل لوله کشی گاز، معمولاً لوله های مانیسمان رده 40 و 20 مناسب هستند.
اما شاید این سوال برای شما پیش بیاید که رده لوله چیست و رده های مختلف لوله های مانیسمان مانند لوله مانیسمان رده 40 یا 80 چه معنی دارند؟ در بخش بعدی مقاله این موضوع را به طور کامل بررسی خواهیم کرد.
رده لوله مانیسمان چیست؟
رده اصطلاحی است که در مورد ضخامت لوله ها به کار می گیرند و در واقع همان مقداری است که باSCH به همراه یک عدد نشان داده می شود. رده لوله نخستین بار در سازمان استانداردANSI ارائه شد و تا قبل از آن، تولید لوله ها طبق جدول وزنی آهن نرم انجام می شد. با گذشت زمان، از این بابت که لوله هایی با فولاد آلیاژی در جهان تولید شدند، این جدول وزنی که برای لوله های آهن نرم بود کاربرد خود را از دست داد و به جایگزینی با استانداردهای جدید (رده بندی) نیاز پیدا شد. هم اکنون می توانیم با استفاده از این روش نام گذاری، راحت تر و سریع تر لوله مناسب را برای نیازهای مختلف هر پروژه، انتخاب کنیم.
به طور کلی می توان گفت که رده لوله، برای اعلام ضخامت لوله است ولی مهم ترین نکته درباره رده لوله مانیسمان، این است که یک رده در سایزهای مختلف، فرق دارد مثلاً برای یک لوله مانیسمان رده ۴۰، ضخامت به سایز قطر خارجی لوله وابستگی دارد و متغیر است. در تمامی لوله های مانیسمان برای ساخت رده بالاتر لوله، نیاز به ضخامت بیشتری است که با قطر داخلی لوله رابطه عکس دارد.
به زبان ساده تر می توان گفت که افزایش ضخامت لوله باعث کاهش قطر داخلی اش می شود ولی قطر خارجی تغییری نمی کند. به طور مثال قطر خارجی لوله ای ۱ اینچی در تمام رده ها مثل لوله مانیسمان رده 4۰ ،8۰ یا 20 یکسان است اما مثلاً اگر ضخامت یک لوله مانیسمان رده ۴۰ سایز ۳/۴ اینچ، ۲.۸۹ میلی متر باشد، ضخامت لوله مانیسمان رده ۴۰ سایز ۱ اینچ، ۳.۳۸ میلی متر خواهد بود.
روش هایی که می توان برای رده بندی لوله های مانیسمان استفاده کرد شامل 3 مورد زیر می شوند:
- بر اساس استاندارد ANSI
- به کمک روش وزنی که به 3 دسته استاندارد STD ، سنگین XS و فوق سنگین XXS تقسیم می گردد
- بر حسب ضخامت لوله و مطابق استاندارد API 5L و ANSI B36
در انتهای این مقاله می خواهیم به معرفی کلی کاربردها و ویژگی های یکی از پرکاربردترین لوله ها در صنعت یعنی لوله مانیسمان رده 40 بپردازیم.
ویژگی های لوله مانیسمان رده 40
لوله مانیسمان رده 40، با اسامی دیگری مانند sch40 و لوله رده 40 بدون درز نیز شناخته می شود. لوله مانیسمان رده 40 به دلیل این که درزی ندارد، دارای مقاومت نسبتاً بالایی است و به همین دلیل از این رده لوله، برای لوله کشی برج ها و یا خطوط آتش نشانی استفاده می شود. رده های 40 و 80 برای تاسیسات ساختمانی مناسب تر هستند اما استفاده از لوله مانیسمان رده 40 رایج تر از رده 80 است. در حالت کلی لوله مانیسمان رده 40، برای مکان هایی که با فشار کمتری رو به رو می شوند، گزینه خوبی است.
برای جمع بندی می توان مهم ترین ویژگی هایی که لوله مانیسمان رده 40 را از سایر رده ها متمایز می کند، این گونه نام برد:
- به علت مقاومت در برابر فشار، در کشتی سازی، ساختمان ها، پالایشگاه ها و .. کاربردی اند
- قابلیت تولید در قطرهای 1.8 تا 20، 24 و 32 تا 36 اینچ
- وزن بیشتر نسبت به لوله های درزدار
